izmir - birgi (ödemiş)

[Crackman]

izmir - birgi (ödemiş)



ilkbahar: gidilebilir

yaz: tam sezonu

sonbahar: tam sezonu

kış: ideal değil


birgi, batı anadolu'da izmir'e 150, ödemiş 'e 7 km. mesafede yer alıyor. ödemiş ve birgi, adeta yan yana oldukları için burayı birlikte gezmenizi öneririz.


birgi, bozdağ eteklerinde özel bir yeşil doku içerisine yerleşmiştir. ipek dokumacılığı ve incirleriyle de tanınmışdır. 14. yüzyılda aydınoğulları beyliği'nin başkenti olarak saltanatı yaşamış ve osmanlı dönemi sivil mimarîsinin de en itinalı örneklerini hâlâ barındırmaktadır.


nasıl gidilir ?

ödemis'e ve birgi'ye gitmek için en uygun yollardan biri izmir'den selçuk otobanına girmek. oradan da iki alternatif var. birinci torba'dan ayrılarak yola devlet karayolundan gitmek. bu yolla derhal izmir yakınlarında bulunmakta olan yerleşim yerlerini, köy yaşantısını izleme imkanınız var. yolda dikkatli araç kullanın. işaretlere de dikkat edin. polisler bir çok yerde kontrol yapıyor.


ikinci alternatif ise, otobanı selçuk çıkışına kadar takip edin. selçuk yol ayrımından çıkınca, derhal solda tire girişi yazısını göreceksiniz. tabelaları takip edin. tarlaların içerisinden, mevsimine göre meyve ağaçlarının arasından şeftalililerin, kirazların her türlü meyvenin tadına bakarak yola devam edin. önce tire'ye geleceksiniz. sonra da yola devam ederseniz ödemiş'e...


alternatif yol...

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

istanbul'dan geliyorsanız, manisa akhisar'a kadar geldikten sonra, gölmarmara, bozdağ, gölcük, salihli üstünden birgi'ye gelebilirsiniz. bu yol istanbul'dan çıkıp, izmir üstünden gelişe göre 150 km daha kısa. bir miktar dikkatli olursanız, keyifli bir yolculuk yapabilirsiniz. ürünlerin toplandığı yaz aylarında yollarda kamyon trafiği var. ama dikkatli olursanız problem yok.


nerede kalınır ?

birgi'de ne yazık ki kalacak yer yok. en iyi çözüm ödemiş'te ya da tire'de kalmak. ödemiş'te kalmak arzu ederseniz, prenses otel iyi. kaliteli odaları var. temiz ve bakımlı.


ne yenir ?

ödemiş'in yağlı kebabı meşhur. yağda kızartılmış kıtır ekmek üstünde servis edilen köftenin tadına doyulmuyor. bu kebabi da en iyi yiyeceğiniz yer ise, ödemiş şehir merkezi'nde bulunmakta olan trafik ışıklarının yanından derhal sağa dönünce, sokağın başında bulunmakta olan köfteci hurşit.


burası gerçek anlamda bir esnaf lokantası. içerde yalnızca köfte, yoğurt ve içecek yer alıyor. ama bilhassa pazarın kurulduğu gün giderseniz yemek yemek için uzun müddet beklemeyi göze almalısınız. ama ne kadar beklerseniz bekleyin beklediğinize değecek bir lezzeti burada tatma imkanınız var.


ufak bir anımsatma. ne kadar aç olursanız olun, ilk olarak kendinize "bir porsiyon köfte" söyleyin. çünkü porsiyonlar öylesine büyük ve doyurucu ki, size yetiyor. bundan başka yağda kızartılan ekmekler üstünde getirilen köfteler lezzetinden damağınızda inanılmaz bir tad bırakıyor. sırf bu tat için buraya bir kez daha gitmeyi isteyeceğinizden eminim. yanısıra isteyeceğiniz ayran ve yoğurt ise gerçekten tam lezzetinde.


ödemiş'te bundan başka, bilhassa ramazan ayında ekmek dolması meşhur. töngül katmeri denen ödemiş'e özgü pide de gerçekten lezzetli.


bölgede töngel pidesi çok tanınmış. 50 yıllık bir geçmişi var. kıymalı, peynirli olarak yapılıyor. ancak yalnızca sabahları bulma imkanı var. sabah kahvaltısında yeniyor. kapalı ve açık olarak yapılıyor. üzerine yağ sürülüyor, içerisinde yağ yok.


birgi'de ise, konağın derhal yanısıra yeni restore edilen geleneksel birgi evinde ev yapımı kurabiyeler, kekler börekler yeme şansınız var. bundan başka önceden haber verilirse kalabalık gruplar için yöresel yemekler de hazırlanıyor.


ev gerçekten el emeği göz nuruyla restore edilmiş. iki katlı. giriş katında oturma grupları yer alıyor. ikinci katta ise, duvarlar yöresel ürünlerle bezeli. bir de kütüphanesi var. rahat ve dinlendirici bir yer.


alışveriş

çember, yazma, dantel tel kırma denilen el işi ürünler yörenin en tanınmış ürünleri. el mendilleri de bulabilirsiniz. bundan başka yöresel otlar, kurulan pazarlarda, tezgahlarda, ziyaret yerlerinin önünde satılıyor.


mevsimine göre taze meyvelerin yanısıra kuru incir, üzüm, kekik suyu, sebzeleri de bulmak olası.


ödemiş'te pazar günü zengin bir pazar kuruluyor. pazarda yöresel 72 çeşit meyve ve sebzelerin yanısıra bir de yöreye özgü el işi, nakış gibi ürünleri bulmak olası.


ayrıca organik tarım yapan çiftçilerin ürünlerini ve peynir, yoğurt, patates, kestane, şifalı bitkilerden alabilirsiniz de bulabilirsiniz.


oya pazarı


ama en mühimi parktaki oya pazarı. gerçi hafta arasında da burada satış yapan yerler var. ama cumartesi günleri daha kalabalık, bilhassa beydağ'dan pek çok hanım el emeklerini buraya getiriyor.


el işleri pazarını dolaşmak başlı başına serüven. oyaların ismini sorduğunuzda kırsal kesim kadınının hayal gücü şaşırtacak sizi.


doğadaki derhal her çiçek, armut, elma, karpuz, üzüm gibi meyveler, balıklar, kuşlar husus olmuş oyalara.


türkan şoray'ın kirpiğinden, zeki müren'in dişine kadar kadın kendisini etkileyen her şeyi oya ile anlatmış.


işte oya isimlerinden bir kaçı: gizli ıraspı, tren yolu, kore kilidi, cilveli, kıbrıs çiçeği, sevgiliye mektup, kaynana tokadı, cennet süpürgesi...


ilginç yerler

kuzeyde bozdağ, güneyde aydındağları'nın çevrelediği, ufak menderes'in suladığı ödemiş'in tarihi yaklaşık 5000 yıl öncesine dayanıyor. luvi kavminin ilk ödemişliler olduğu söyleniyor. ödemiş ismi, bir söylenceye göre, ''otamış''dan gelmiş. otamış, şifa veren bitki anlamına geliyor. bir söylenceye göre ms 16. veya 17. yüzyılda yöreye yerleşen otamış oymağı ad olmuş.


bir başka söylence ise, bugünkü ödemiş'in bulunduğu yere boyalık dendiği dönemlerde halk boya yapılan bitki köklerini çıkarır, bunları izmir limanı'ndan yurtdışına gönderir ve iyi para kazanırmış. tireli kabasakal namlı bir kişi borçlarını ödemek için çalışmaya gelmiş, işçilere çay kahve pişirerek borçlarını ödemiş. ve yöreye ödemiş denmiş.


ödemiş, türklere 1071 malazgirt savaşı'ndan sonra geçti. 1098'de bizanslılar ödemiş'i geri aldı. aydınoğlu mehmet bey, 1308'de beyliğini ödemiş'te kurup bizans boyunduruğuna son verdi. 1403'te timur'un işgal ettiği ödemiş, 1426'da 2. murat tarafından tire sancağı'na bağlanmış. 1919'da yunan işgaline uğrayan ilçe, bağımsızlığını 3 eylül 1922'de kazandı.


ödemiş'in yiğit efeleri, milli mücadele'de kahramanlıklarıyla destan yazdı. çakırcalı mehmet efe, kaymakçalı ince mehmet efe, gökçen efe, bozdağlı postlu mestan efe, çaylı'da keleş mehmet efe, köseler'de ömer çavuş efe, bademli'de kör bayram efe, istiklal madalyası sahibi kara erkek mehmet efe türkülerde, oyunlarda yaşıyor.


tarihi bilgi.


tarihi çok eskilere dayanan ödemiş'in müzesi de görülmeye değer. müzede mö 3000 - 480 yılına kadar hellenistik, roma, bizans çağına ilişkin seramikler, idoller, kaplar, heykelcikler, bronz heykeller, selçuklu ve osmanlılara ilişkin sikkeler görmek olası. sard, efesos yolu üstündeki en önemli kentlerden biri olan hypaipa kenti, ödemiş'in 5 kilometre kuzeyinde, günlüce köyü yakınlarında.


lidya, pers ve roma dönemlerinin önemli dini merkezlerden olan hypaipa, piskoposluk merkezi olarak da ün yapmış. ödemiş, o dönemlerde kök boyaları, dokumaları ve safran adlı parfümüyle ünlüymüş. bir dönem aydınoğulları beyliği'nin merkezi olan ödemiş ve etrafında, selçuklu ve osmanlı eserlerini görmek de olası.


ödemiş'e gitmişken beldelerini de gezin. bozdağ, gölcük, birgi gibi bilinenlerin yanısıra eski evleri, dar sokakları, konuksever insanlarıyla bademli, kaymakçı, kayaköy, çaylı, konaklı ve ovakent'e de gidin.


birgi'de tarih tekrardan canlanıyor.


birgi'de 5 bine yakın insan yaşıyor. 1995 yılında birgi'nin toparlanması için bir hareket başladı. burası kentsel sit alanı ilan edildi. kamusal bir çalışma yapıldı. yerler alındı. evler restore edilmeye başlandı. 38 dönümlük bir alan marmara üniversitesi tarafından satın alındı. 5 yıldır burada yaz okulu çalışması var. her yıl 50 ile 70 öğrenci buraya yaz okulu için geliyor. evlerin röleve, restorasyon projeleri yapılıyor. şu anda birgi'de rölevi hazır 200 bina var. evlerini restore etmek isteyenler karşılıksız olarak röleve projelerini alıyorlar.


bugüne kadar birgi'ye bir sey verilmedigi için 76 yıldır hep alındığından dolayı insanların bir miktar güveni yoktu bu çalışmalara ilk başta. ancak yapılanları gördükten sonra yardımcı olmaya başladılar.


birgi halkı yapılan çalışmalara sahip çıkıyor.


birgi çakırağa konağı


ege bölgesi'ne özgü mimari üslubu bugüne kadar korunmuş ender konaklardan birisidir. konağın inşaatının 1761 yılında şerif aliağa tarafından başlatıldığı bilinmektedir. ancak konağın zengin, renkli ve süslemeli tarzı, tezyinatının 19. yüzyılın ilk yarısında yapılmış olduğunu göstermektedir.


üç katlı, dış sofalı, çift köşk odalı olan konağın zemin kat duvarları taş örgü, orta ve üst kat duvarları ise ahşap çatkı içerisine dolgu tekniği ile inşa edilmiştir. bir iç bahçesi olan konağa geniş ahşap iki ayrı kapıdan girilmektedir. taş plakalarla kaplı zemin katta, hizmetli, bekçi, misafir kabul yeri, ahır ve samanlık bulunmaktadır. zemin kattan yukarıya trabzanlı ahşap merdiven ile çıkılmaktadır.


diğer katlara göre alçak tavanlı, kışın kullanılan ara katta, beş oda ve tuvalet bulunmaktadır. orta kat salonundan yine ahşap, iç merdiven ile yazın kullanılan yüksek tavanlı, üst kata çıkılır. üst katın planı ara katta olduğu gibi açık sofalı ve uzun dikdörtgen planlıdır. iki sekili, iki çıkmalı, iki köşk odalıdır. bundan başka eyvan ve taht köşk de mevcuttur. üst katın tavan ve duvarları, zengin bitki ve meyve motifleri, şehir panoramaları ile süslüdür. pencereler altta düz, üstte kemerli vitray olmak üzere iki sıra durumunda aydınlatmayı sağlamaktadır.


18. yüzyılın ikinci yarısında inşa edilen ve resim stilinden de 19. yüzyılın ilk yarısında tezyinatının yapıldığı anlaşılan konak bilhassa ahşap işçiliği ve panoramalarıyla dikkati çekmektedir. bu süslemeler hiç bozulmadan bugüne kadar ulaşmıştır. yakın tarihe (1950) kadar konut olarak kullanılmış olan konak daha sonra kültür bakanlığı'na devredilmiştir.


1977 yılında onarımına başlanan konağın etrafındaki bazı evlerin kamulaştırılması ise 1983 yılında gerçekleştirilmiştir. iç düzenleme ve teşhire yönelik çalışmaların tamamlanmasından sonra konak 1995 yılında ziyarete açılmıştır.


ziyarete açık olan bir başka yer de konağın yanıbaşındaki şark evidir. şarkevinde, işletmecilerin geleneksel eşyalarla yaptığı düzenlemeler arasında, çay içebilir. keyifli sohbetler yapabilirsiniz.



[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

[Crackman]

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

[selin]

gidip gordum buralari benn eski halinle birde yeni halinleee çok degi$ti çokkk.
ta nerelerden insanlar geliyor birgi dedeyee ziyarete

mersi crakmann

[Yavuz]

Birgi dede .. hakkında keşke biraz bilgi yazsaymişsiniz.. o heykeli olanmidir... niye birge denmiş birgelimi öyle bir yermi var.. ödemiş resimleri de biraz zenginleştirilebilir tanımış oluruz hem ödemişi keşke izmirde dururken bir hafta sonu gitseymişim ... eh bir sebep olacakta gidiceksin
o zamanlar sebep yoktu ama şimdi olsa giderim hiç durmadan hemde...

[Crackman]

Doğru söze ne denir ,bizim kabiliyetimiz bu kadar dediklerini Ödemişliler aydınlatır gariiii.

[selin]

ehh bir dahaki sefere bekleriz yavuz yildoyla gezdiririz seniii birgideee
dilekte dilersin hemmm taa TR nin bir ucundan geliyo milletttt.

[Yavuz]

doğrudur hiç bilmiyodumkiii... nasip firsat olursa kesin değerlendiririm asla kaçırmam....

[Crackman]

Canlı Kamera Yayınları



• [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
  

• [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
  

[Crackman]

Tarihçe

Ödemiş ovasısındaki en eski insan kültürü günümüzden 13 bin (M.Ö. 11 bin) yıl önceden kalma Konaklı Beldesi’nin 700m. Güneydoğusundaki Soğukluk Deresi’ndeki kanyonda bulunan kaya altı sığınandaki şematik kazıma figürlerdir.

Prehistorik(tarih öncesi) devrin, paleolitik (eskitaş) dönemi sonlarında yapılmış olan ve dinsel bir ayini ifade eden bu figürler, aynı zamanda Batı Anadolu’daki en eski insan kültürünü de ortaya kor. Ödemiş ovasının yerleşim tarihi geç kalkolitik (madentaş) çağından başlamaktadır. Bu çağda en eski yerleşmeleri ovadaki hö-yükler oluşturur. Bütün höyüklerin özellikle M.Ö. III.binde erken Tunç çağında yoğun biçimde yerleşim görüldüğü, ayrıca M.Ö. II.binde de yaygın yerleşimin var olduğu bilinmektedir. O sıralarda yöremizde doğudan gelmiş ilk Lydialılar yaşamaktaydı.

Hititler yukarı Küçük Menderes havzasına Assuwa ülkesi dediler. Assuwa adı Grekler(Yunanlılar) tarafından Asia biçiminde söylendi. Romalılar zamanında Asia adı yalnız yukarı Küçükmenderes ovası için değil, tüm Batı Anadolu için söylenmiş ve zamanla büyük bir kıtanın adı olmuştur. M.Ö. XIII. Yüzyılda Hitit kralı IV. Tudhaila, Assuwa seferine çıkmış ve yöreyi imparatorluğuna bağlamıştır. Ancak Ödemiş yöresinde Hititler’in varlığından kolay kolay söz edilemez. Bu devirde yöremizde bazı yerli bağımsız Beyler ile, Hititler’e vassal prensler hüküm sürüyordu. Hitit devletine M.Ö.XII. Yüzyılda Frigler son verdiler.

Ödemiş ovası M.Ö.VIII. Yüzyılın ortalarında Lydia Heraklid sülalesi krallarının hegomanyası altındaydı. Daha sonra Lydia’daki Mermnad sülalesinin kurucusu olan kral Gyges’in yönetimine girdi. Ovanın M.Ö.648’deki Kimmer istilasından etkilenmiş olması gerekir. Adını efsanevi Lydia kralı Tmolos’dan alan Bozdağlar üzerindeki mermer yataklarından Lydialılar yontu yapımında yararlandılar.

Ödemiş ovasındaki Hypaipa(Datbey-Günlüce) kenti kök boyaları ve dokumaları ile tanınmıştı. Bozdağ’dan elde edilen safran parfümü Lydia dışına satılırdı. Ödemiş ovası Lydia halkınca yoğun biçimde iskan edildi. Bu ovada Lydialılar koyun, keçi ve atlar beslediler. Bu atlara dayalı uzun mızraklı süvarileri ile tüm eski dünyaya dehşet saçtılar.

M.Ö. 546’da doğudan gelen Persler Ödemiş ovasını ele geçirdiler. Pers Kralı Kyros, Dioshieron (Christoupolis, Pyrgion, Birgi) kentine geldi. Burada Persler için kutsal alan yaptırdı. M.Ö. 499’da Persler’e isyan eden İonlar, Ödemiş ovasından geçip, Bozdağ’ı aşıp, Sardes’e ulaştılar. Bozdağ’ı aşan Ephesos - Sardes yolu İonlar’- ın baskınından sonra önem kazandı. Persler, Bozdağ’da (Tmolos) dağ geçidini korumak için beyaz mermerden bir karakol yeri yaptırdılar. Pers kralı I.Artakhsatra, Hypaipa’da ulusal Pers kültürünü simgeleyen ‘’Anahita’’ mabedini yaptırdı. Hypaiapa’da ‘’İrani Lydien’’ denilen ve kabul ettikleri yeni mezhepten dolayı bu adla tanınan bir topluluk oluştu.

Ödemiş ovası M.Ö. 334’de Makedonya Kralı İskender’in eline geçti. Bu Hellenistik krallığın Halikarnassos (Bodrum) kuşatan ordusunun bir kısmı general Parmenion yönetiminde Messogis (Aydın) dağlarını ve Ödemiş ovasını geçerek Sardes’e vardı.

Hellenistik dönemde Ödemiş ovasına M.Ö. 323’de Antigonos ve daha sonra Trakya satrabı Lysimakhos, M.Ö. 281’den sonra Hellenistik Selevkos krallığı, M.Ö. 229’da Hellenistik Pergamon(Bergama) krallığı ve daha sonra Selevkoslar’dan Achaios’un egemenliğine geçti.

M.Ö. 133’de Ödemiş ovasında Roma egemenliği başladı. M.Ö.I. Yüzyılda Kilbianos denilen yukarı Küçükmenderes ovası Ephesos kentine bağlı bir bölge durumuna geldi.

Pontus kralı VI.Mitridat M.Ö. 88’den, M.Ö. 85’e kadar Ödemiş ovasını Romalılar’dan aldı. M.S.17’de olan büyük depremden Ödemiş ovasındaki yerleşimlerde etkilendiler.

M.S. 26’da Avgustus adına Asya’da yapılacak eyalet tapınağına sahip olmak için roma’ya kurul gönderen önbir kentin içinde Hypaipa(Günlüce)’da vardı.

Buna rağmen Hypaipalılar, Persler’in Anaitis(Anahita) mabedine saygıgösterip, Romalılar’a kin beslediler. M.S.II. Yüzyılda Persli Artemis(Anaitis) kültürü çok önemli bir duruma geldi. M.S.II yüzyılın ortalarında Asya eyaletinde görülen deprem ve M.S.165’de Babilonya’dan gelen yıkıcı bir hastalık Ödemiş ovasındaki canlılar için tehlikeler yarattı. M.S.III. Yüzyılda Hypaipalılar, Ephesos’daki Büyük Artemis onuruna yapılan spor oyunlarına katıldılar. Roma döneminde Ödemiş yöresinin ün salan en büyük zenginliği kozmetik ve boya sanayiinin yanında, eczacılıkta da kullanılan kaliteli zencefre madenleri idi. Sülüğen de denilen bu civa cevheri önemli dış satım ürünleri arasındaydı. Bozdağ bağcılığı Romalılar döneminde imparator emirnamesi ile korunmaya çalışıldı.

M.S. 395.’den sonra Ödemiş ovası Bizans İmparatorluğu’nun Thracessien Theme’si içinde kaldı. Hristiyanlık Ödemiş ovasına resmen girdi. Ovadaki Pyrgion(Birgi), Hypaipa (Günlüce), Nikaia (Türkönü ?) gibi kentlerde piskoposluklar kurulup, Ephosos metropolitine bağlandı. XII.yüzyılda Pyrgion (Birgi) ve Hypaipa (Günlüce) metropolitlik (başpiskopos) merkezleri oldu.

1071 Malazgirt muharebesinden sonra Türkler Ödemiş ovasına egemen oldular.

Ancak 1098’de Bizans yöreyi geri aldı. Başlarında Beyleri ile Türkmen akıncıları zaman zaman Ödemiş ovasına girdilerse de, Bizans’ın direnmesi karşısında bu akınlar hiçbir zaman kalıcı olamadı. Germiyanoğulları’nın subaşısı Aydınoğlu

Mehmet Bey, 1304’de Türkmenler’den oluşan savaşçıları ile yukarı Küçükmenderes havzasına girdi. Pyrgion’daki Katalan ordusunun çekilmesinden sonra Bizans kent ve kalelerini almaya başladı. Birgi merkez olmak üzere 1308’de Aydınoğulları Beyliği’nin kurucusu oldu. 1333’de ünlü Arap gezgini İbni Battuta Birgi’ye gelmiş, Aydınoğlu Mehmet Bey’in Bozdağ’daki yaylağı, Birgi’deki sarayı, Birgi medresesini ve yapılan gösteriyi anlatmıştır.

1390’da Aydınoğulları Beyliği’ne son veren Osmanlı sultanı yıldırım Beyazıd ordusu ile Birgi’ye kadar gelmiş, Bozdağ’ı aşarak Sard’a gitmişti. 1402’de Aydınoğulları eski topraklarına yeniden sahip oldular. 1403 kışını Tire’de geçiren Timur Han’ın askerleri Ödemiş ovasında güvenlikten eser bırakmadı. 1406’dan 1426’ya kadar Ödemiş yöresi Osmanlılar ile Aydınoğlu Cüneyd Bey arasında el değiştirdi. Osmanlı Sultanı II.Murad 1426’da Ödemiş ovasına kesinkes egemen olan Tire sancak beyliğine bağladı ve 1443’de yörayi kendine yıllık ödenek olarak ayırdı.

Sultan II.Selim’in hocası Birgili Ataullah Efendi, Birgi’de bir medrese yaptırarak devrin ünlü bilgini Mehmet Efendi’yi 1563’de buraya gönderdi. İmam-ı Birgivi Mehmed Efendi 1573’de taun hastalığından ölünceye dek bu medresede dersler verdi.

Osmanlı Sultanı III. Murad'ın hocası ve 70 kadar eseri olan Birgili İbrahim Efendi,

Birgi’de taun hastalığının çıkması üzerine Bozdağ’a kaçtıysa da orada aynı hastalıktan ölerek Bozdağ Tekkesi’ne gömüldü. 1624’de Birgili bir timar sipahi olan Cennet Karıoğlu yukarı Küçükmenderes havzası halkından söz alarak ayaklanmış, 1625’de Denizli sınırında tutularak Birgi’de kazığa oturtulmuştur. XVII. yüzyılda Ödemiş yöresine gelen gezgin Evliya Çelebi Birgi ehri, Bozdağ yaylası, Erbain dağı, Gölcük, Gülşen kazası (Kiraz ?), Balyambolu (Beydağ) kazası, Tasahorya,Beyköy ve Beyyaylağı’ndan söz ederek bu yüzyıldaki durumlarını sergiler. 1653 ve 1668’de ovada depremler oldu. 1657,1672 ve 1690’da görülen eşkiyalık hareketleri bastırıldı. 1684 de Ötemiş Türkmen oymağının yerleşik duruma getirilmesi ile Ödemiş kentinin temelleri atılmış oldu.

XVIII. yüzyılda Ödemiş ovası, merkezi Aydıngüzelhisarı olan Aydın Livası’na bağlıydı.

1739 ve 1850 yıllarında depremler oldu. Atçalı Kel Mehmet Efe’nin kuvvetleri Ödemiş’e egemen oldularsa da 1829’da Yetim Mehmed Ağa tarafından geri alındı.

1832-1834 yılları arasında Ödemiş ve yöresi Mısır Seraskerliği’nin hükmü altında kaldı. 1854’deki Kırım Savaşı’na ovanın zeybeklerinden katılanlar oldu. 1865’de Birgi’de taun hastalığı çıktı. 1867’de çıkarılan Vilayetler İdaresi Kanunu ile Keles (1948’de Ödemiş’ten ayrılarak ilçeoldu), Bayrambolu (Beydağ, 1987’de Ödemiş’ten ayrıllarak ilçe oldu) ve Birgi bucak durumuna getirilerek Ödemiş kazasına bağlandı.

1877 Osmanlı-Rus Savaşı başında genel af çıkarılınca yöredeki zeybeklerin önemli kısmı yüze inerek savaşa katıldılar. XIX.yüzyılın yöredeki en tanınmış efeleri Çakıcalı Mehmed ve Kamalı Mustafa’dır. 1 Haziran 1919’da Ödemiş’in Yunanlılar tarafınadn işgali üzerine ovada efe,zeybekler ve halk yeni cepheler oluşturdular.

Bozdağ’da Postlu Mestan Efe, Kaymakçı’da Gökçen Hüseyin Efe, Çaylı’da Keleş Mehmed Efe, Köseler’de Ömer Çavuş Efe, Halkapınar’da Mursallı İsmail Efe, Bademli de Kör Bayram Efe açılan cephelerde Yunanlılar’a bir yıla yakın kayıplar verdirdiler.

Zamanla Ödemiş yüzünde cepheler dağıldı. Gerilla tipi yıpratma muharebelerinin yerini düzenli ve disiplinli Türk ordusunun muharebeleri aldı. 30 Ağustos 1922’deki Büyük Zafer’den sonra Yunanlılar 3 Eylül 1922’de Ödemiş’i terk ettiler.
Tarihi Çevre [değiştir]

Ödemiş adı konusunda çeşitli görüşler ve söylentiler vardır. Bunlardan en uygun ve doğru olanı şudur:

Ödemiş adı bazı tarihsel belgelerde OTAMIŞ biçiminde yazılır. XIV., XV., XVI. yüzyıllarda burada Otamış adlı küçük bir yerleşim birimi vardı. Otamış dilimizdeki Otamak (otamak: tedavi, ilaç vererek hastalığı iyi etmeye çalışmak, tedavi etmek anlamındadır. Otacı ise hekim demektir.) sözcüğü ile ilgilidir. Ödemiş adı Ötemiş sözcüğünün biçim değiştirmiş durumudur. Ötemiş, Teke Türkmenlerine bağlı bir oymağın adıdır. Şu halde Ödemiş adı "ÖTEMİŞ" Türkmen oymağından gelmektedir diyebiliriz.

Ödemiş ovasının yerleşim tarihi, Yeni Taş dönemindeki İ.Ö. 6000'de başlar. Bunu Kalkolitik (Madentaş) çağı izler. Bu çağda en eski yerleşmeleri ovadaki höyükler oluşturmaktadır.

Höyükler: Plavtepe (Emirli), Mezartepe (Ertuğrul), Tepetarla (Ödemiş), Karakova (Karakova), Köşkkuyusu (Yusufdere), Maltepe (Kayaköy) Çukurçeşme Tepesi (Seyrekli).

Tümülüsler: Kerimbey Tepesi (Yolüstü), Kumtepe (Emirli-Ovakent), Yılancık Dağı, Odaşetepesi, Kültepe (Kurucuova), Osmantepe (Ertuğrul), Hüroğlu Tepesi (Yusufdere), Boğalılar Tepesi (Ortaköy), Maşattepe (Kaymakçı), Veli Tepesi (Gerçekli), Tümsek Harman Yeri (Konaklı).

Kaya Mezarları: Ertuğrul, türkönü, Keçililer, Hamamköy, Konaklı, Üzümlü, Ortaköy, Çaylı, Kaymakçı beldelerinde bulunmaktadır.

Tarihi Sitler: Hypaipa (Günlüce), Dios Hieron (Birgi), Digda (Ovakent), Potamia (Bademli), Ayasurat (Türkönü), Torrhebia (Gölcük), Mesotmolos (Bozdağ), Bazdegümi (Yolüstü), Medeksis (Ortaköy), Adagüme (Konaklı), Bükürgüme (Bademli).

Kaleler: Helenistlik dönemden kalma Kızılcaavlu, Kayaköy. Bizans zamanından kalma Yılanlı, Balabanlı, Bademli, Birgi, Günlüce.

Tarihi Anıtlar: İlkkurşun Anıtı, Gökçen Efe AnıtMezarı, Mendegüme Anıtmezarı.

Aydınoğulları Beyliği'ne başkentlik yapmış olan Birgi ise Ödemiş'e bağlı bir beldedir.
Kültürel Çevre [değiştir]

Halk Oyunları: Ödemiş Zeybeği, Harmandalı, Kocaarap, İki parmak Zeybeği, Bakırlı, Çakıcı Zeybeği, Yandım Ayşe Kadın gibi kadın ve erkek oyunları oynanır.

Türküler: Kamalı Zeybek, Gökçen Efe, Ödemiş'in İçinde, İnce Mehmed, Çakıcı Efe, Ödemiş Kavakları, Osman Zeybek, Bakırlı Efe, Ödemiş Koşması, Cezayir Türküsü, Eminem, Fatmam, Arap Kızı ve Uzun Kavaklar gibi Ödemiş türküleri vardır ve hepsi anonimdir.

El işleri: İğne Oyası, Dantel Oyası, Mekik Oyası, Boncuk Oyası, Kanaviçe ve Tel işleridir. Yünden yapılan dokumalar ise Heybe, Çul, Kolan, Namazla, Çuval ve Sofra Mendilidir. İpekli Dokumalar İpek Mendil, Peştemal ve Pembezar bunlardan başlıcalarıdır. Yöre halkının yaptığı el işleri ise her cumartesi Kadın El Sanatları Pazarı'nda sergilenir.

Yerel giysiler: Önceleri eski Türkmen giysisi olan üçetek kullanılırdı. Sonradan kırsal alanda don, uçkur, işlik, gömlek, sürtike, şal kuşak, başlık gibi bölümleri olan giysiler giyilirdi. Daha sonraları ise entari ve ipekçanlı zar moda oldu. Günümüzde modern giysiler giyilmektedir. Eski erkek giysilerinin belirgin yönü Zeybek giysileridir. Zeybek giysisi gömlek, işlik, kısa çuha don, mintan, dokuma kuşak, cepken, camedan salihlik, kepmen gibi bölümlerden oluşuyordu.

Düğünler: Önde kız beğenilir, kız istemeye gidilir ve söz alınır. Sonra erkek evi ile kız evi bir araya gelerek söz kesilir, şerbet içilir, kız evi Bellilik gönderir. Sonra erkek evi kız evine Çanak Gezmesi yapar. Daha sonra Büyük Nişan yapılır. Ardından kızın kafa kağıdı istenir. Erkek evine bayrak asılarak okuyucu çıkarılır. Düğün kurulur. Kız evi Baş yüvmesi ve Kına Gecesi düzenler. Gelin almaya gidilerek, gelin oğlan evine getirilir. Düğünden sonraki günlerde gelin damat ve yakınları kız evine Ardca denilen yemeğe çağrılır. Erkek evi ise Döne denilen yemek verir.

Ödemişe Özgü yemekler: Ödemiş Kebabı, Töngül Pidesi, Keşkek, Ekmek Dolması, Yağlı Sulu Akıtma, Kestirme Çorbası, Höşmerim, Heybeli Çorba, Yağlı Ekmek, Sinkonta, Isırgan Avukması, Akıtma pidesi Dibile,Çorba Tatlısı, Patlıcanlı dolma salçası Kabakaşı Tatlısı, Kalburbastı gibi yemek ve tatlıları vardır.

Ödemiş Milli Fuarı: Her yıl Ödemiş'in kurtuluş etkinlikleriyle birlikte 3-13 Eylül tarihleri arasında Ödemiş Milli Fuarı düzenlenir. Fuarda yerel sanayi ürünleri ve çeşitli meslek dallarında tanıtım yapılıp standlar kurulur. Ayrıca Lunapark alanı da halkın eğlenceli bir fuar ortamını gezip görmesi sağlar.

Ödemiş Müzesi: 1987 yılında hizmete giren müzede 10.000'in üzerinde arkeolojik ve etnografik eski eser bulunmaktadır. Müze idari bölümleri teşhir salonu, kütüphane, sergi salonu, eser depoları, fotoğrafhane, atölye ve laboratuar gibi ünitelerden oluşmaktadır. 715 m² genişliğinde olan teşhir salonu, arkeolojik ve etnoğrafik olmak üzere iki bölüm halinde tanzim olunmuş, mahalli eserler için ayrı bir köşe açılmıştır.
Ulaşım

İzmir ve çevre ilçelerden sürekli otobüs seferleri yapılmaktadır. Aynı zamanda İzmir Basmane garından tren seferleride düzenlenmektedir.

[selin]

çok guzel bilgilendirme olmu$$ ôdemi$ hakkinda mersi crakmann.


Ödemişe Özgü yemekler: Ödemiş Kebabı, Töngül Pidesi, Keşkek, Ekmek Dolması, Yağlı Sulu Akıtma, Kestirme Çorbası, Höşmerim, Heybeli Çorba, Yağlı Ekmek, Sinkonta, Isırgan Avukması, Akıtma pidesi Dibile,Çorba Tatlısı, Patlıcanlı dolma salçası Kabakaşı Tatlısı, Kalburbastı gibi yemek ve tatlıları vardır.



hepside harika yemeklerdirrr tavsiye ederimm gidinn gorun yiyinn sonra dersinizz hakliymi$siniz diyee. ;)

[Yavuz]

[b]ne varsa sende var crackman bu ödemişlilerde iş yok... tşk.ler güzel paylaşımların ve emeğin için... :D[/b]